Populair afslankmedicijn blijkt ook nog eens te helpen tegen ernstige leverziekte

Aan de groeiende lijst van chronische ziektes die het populaire afslankmedicijn semaglutide weet te verhelpen, kan nu ook een ernstige, veel voorkomende leverziekte worden toegevoegd. Het medicijn blijkt bij patiënten de hoeveelheid vet en littekens in de lever flink te verminderen. Daardoor lopen die waarschijnlijk minder risico op kanker of op een levertransplantatie.

Blijvende impact

Dat blijkt uit een wereldwijd onderzoek onder achthonderd patiënten, dat deze week is gepubliceerd in vakblad The New England Journal of Medicine. ‘Deze afslankmedicijnen kunnen ons vakgebied blijvend veranderen’, zegt Harry Janssen, hoogleraar leverziekten aan het Rotterdamse Erasmus MC.

De afgelopen zeven jaar is het aantal levertransplantaties als gevolg van leververvetting in Nederland verdrievoudigd, naar zo’n vijftig per jaar, vertelt hij. Dat is 20 procent van alle levertransplantaties. Omdat ook potentiële donoren vaker kampen met leververvetting, worden meer levers afgekeurd.

Het aantal mensen met een te vette lever is de afgelopen decennia toegenomen. Ruim een derde van de wereldbevolking kampt met de aandoening, die vaak het gevolg is van een ongezonde leefstijl.

De meeste mensen krijgen geen last van het vet in hun lever, maar bij 4 procent van de Nederlandse bevolking ontstaat een ontsteking die kan leiden tot zogeheten cirrose. Die ontsteking knabbelt als het ware aan de gezonde levercellen, legt Janssen uit. Daardoor wordt littekenweefsel gevormd dat het functioneren van de lever belemmert.

‘Leververvetting is een sluipmoordenaar’, zegt hij. ‘Als je klachten krijgt, is een behandeling vaak te laat.’ Hij schat dat jaarlijks in Nederland vele honderden patiënten overlijden bij wie als gevolg van een vette lever kanker of leverfalen is ontstaan.

Gewichtsverlies is de verklaring

Aan het internationale onderzoek deden patiënten mee uit 37 landen, ook uit Nederland. Ze kampten allemaal met een ontsteking en littekenweefsel in hun lever. Een deel van de patiënten kreeg een wekelijkse injectie met het afslankmedicijn semaglutide (de werkzame stof in onder meer Ozempic), de rest een nepprik.

In de semaglutide-groep was na anderhalf jaar bij 63 procent van de patiënten geen ophoping van vet in hun lever meer zichtbaar. Bij 37 procent was de hoeveelheid littekenweefsel verminderd.

Gewichtsverlies is vermoedelijk de belangrijke verklaring, zegt Janssen, die niet betrokken was bij het onderzoek. De groep die semaglutide kreeg, viel gemiddeld 11 procent af. Patiënten slaagden er daardoor ook beter in om hun bloedsuiker in evenwicht te houden. Dat heeft bijgedragen aan het effect, want daardoor vermindert de leverontsteking, zegt Janssen. De bijwerkingen beperkten zich tot misselijkheid en diarree.

Het onderzoek loopt nog ruim drie jaar door; Janssen verwacht dat de gezondheidseffecten nog zullen toenemen. Leververvetting is eenvoudig aan te pakken door af te vallen, zegt hij, maar om littekenweefsel te laten verdwijnen is meer tijd nodig.

Zonder vet geen littekenweefsel

Dat al na anderhalf jaar bij zo’n grote groep patiënten de vervetting was verdwenen, biedt hoop, zegt hij: zonder vetophoping in de lever ontstaat er immers geen littekenweefsel. Om te achterhalen of het medicijn leverkanker en transplantaties kan voorkomen, moeten de patiënten nog langer worden gevolgd.

Opmerkelijk genoeg ging het ook met de placebogroep een stuk beter. Van de patiënten die een nepprik kregen, raakte bijvoorbeeld een derde van de leververvetting af. ‘Dat zien we vaker’, zegt Janssen: ‘Als patiënten meedoen aan een onderzoek, gaan ze gezonder leven.’

De afslankmedicijnen, die het darmhormoon GLP-1 nabootsen, ontpoppen zich langzamerhand tot alleskunners: begin dit jaar werd duidelijk dat gebruikers van de medicijnen minder risico lopen op 42 ziektes. Ze worden in Nederland tot nu toe voor een kleine groep patiënten vergoed.

Wat betekent dit voor jou?

De resultaten uit dit onderzoek onderstrepen wederom hoe groot de impact van overgewicht is op verschillende gezondheidsproblemen, waaronder leververvetting. Bij Goodweigh combineren we medicatie zoals semaglutide met online leefstijlbegeleiding en monitoring, precies om deze brede gezondheidswinst mogelijk te maken. Dit soort studies bevestigen dat het aanpakken van overgewicht méér is dan alleen afvallen: het is investeren in algehele gezondheid.